артыҡ хәрәкәтсән кеше

импульсивные действия — импульсив хәрәкәттәр

импульсивный человек — артыҡ хәрәкәтсән кеше

экзальтированный взгляд — ярһыулы ҡараш

экзальтированный человек — артыҡ тәьҫирләнгән кеше

рассудочная деятельность — аҡыл эшмәкәрлеге

рассудочный человек — артыҡ ҡоро кеше

малый размер — бәләкәй үлсәм

малый рост — бәләкәй буй

малые страны — бәләкәй (ваҡ) илдәр

малый отряд — бәләкәй отряд

малые люди — бәләкәй кешеләр

малые дети — бәләкәй балалар

с малых лет — бәләкәйҙән үк, йәштән үк, бала саҡтан уҡ

самое малое — кәмендә, кәм тигәндә

без малого; без мала — тип әйтерлек, -ға/-гә яҡын

без малого сто рублей — йөҙ һумға яҡын

от мала до велика — йәше-ҡарты, олоһо-кесеһе

мал мала меньше — береһенән-береһе бәләкәй (балаларға ҡарата)

мал золотник, да дорог — аҫыл таш ҙур булмай, алтын ҙур булмай

за малым дело стало — эш юҡҡа ғына туҡтап ҡалды, эш бик бәләкәй нәмәгә килеп терәлде

славный малый — шәп егет

умный малый — аҡыллы үҫмер

малый не промах — сос егет

добрый малый — бына тигән кеше

одержимый страхом — ҡурҡыуға ныҡ бирелгән

одержимый страстью к науке — фәнгә мөкиббән бирелгән

одержимый человек — үтә мауығыусан кеше

вожжа под хвост попала кому; прост. — артыҡ көйһөҙләнеү, килделе-киттелерәк кеше тураһында

прибрать вожжи к рукам; держать вожжи в руках — дилбегәне ҡулда ныҡ тотоу (власть, етәкселеккә ҡарата)

длинное платье — оҙон күлдәк

длинные волосы — оҙон сәс

длинное путешествие — оҙаҡ сәйәхәт

длинная песня — һөйләүе оҙаҡ, оҙон

длинный рубль прост. — оҙон (күп) аҡса (еңел табылған мал)

длинный язык у кого — теле оҙон (күп һәм артығын һөйләгән кеше тураһында)

золотое кольцо — алтын балдаҡ

золотой слиток — алтын ҡойолма

золотой рубль — алтын (бер) һумлыҡ

золотой песок — алтынлы ҡом

золотые кудри — алтын бөҙрә сәс

золотые слова — алтын һүҙҙәр

золотой характер — алтын холоҡ

золотые дни — бәхетле көндәр

золотая моя — алтыным минең

золотая молодёжь — кәйеф-сафа ҡороп йәшәүсе йәштәр

золотая осень — алтын көҙ (һары япраҡлы, ҡояшлы көҙ)

золотая свадьба — алтын туй (бергә йәшәүҙең илле йыллығы)

золотая середина — урталыҡ (аҡыл менән уйлап эш итеү хаҡында)

золотое дно — бик төшөмлө урын, Эндрәй ҡаҙнаһы

золотой век — алтын дәүер (фәндең, сәнғәттең сәскә атыу осоро)

золотой дождь — ҙур табыш, төшөм

золотой мешок — алтын һандыҡ (бик бай кеше)

золотой фонд: — 1) алтын фонд (дәүләттең алтын һ.б. хазиналары)

2) бик ҡәҙерле (кешеләр төркөмө һ.б., мәҫ., әҙәбиәт, сәнғәт эшмәкәрҙәре); золотые руки — алтын ҡулдар (оҫталар)

золотых дел мастер — алтын оҫтаһы, зәргәр

обещать (сулить) золотые горы — алтын тауҙар вәғәҙә итеү (артыҡ күпкә ышандырыу)

синее небо — зәңгәр күк

небо покрыто тучами — күк йөҙө болоттар менән ҡапланған

до небес вознести (превознести) — артыҡ маҡтау, күккә күтәреү

небо с овчинку (в овчинку) показалось — ҡурҡҡанға ҡуш күренә

как (как будто, точно и т.п.) с неба упал (свалился) — ҡапыл, көтмәгәндә килеп сығыу, күктән төшкәндәй булыу

бөтә кеше аңлағанды аңламау; между небом и землёй (жить, быть, находиться) — ер менән күк араһында (йәшәү, булыу)

небу жарко (станет) — ҡайҙа барырға белмәҫһең, ҡайҙа инергә тишек таба алмаҫһың

на седьмом небе — атҡа менгәндәй булыу, ныҡ шатланыу

пресыщенный человек — туйып бөткән кеше

самонадеянный человек — үҙ көсөнә бик ныҡ ышанған кеше

пуговка сорвалась — төймә өҙөлөп төштө

дверь сорвалась с петли — ишек күгәненән ысҡынып төштө

сорваться с горы — тауҙан ишелеп төшөү

сорваться с дерева — ағастан йығылып төшөү

собака сорвалась с цепи — эт сылбырынан ысҡынған

он совсем сорвался и наговорил много лишнего — ул үҙ-үҙенә бөтөнләй баш була алмайынса артығын әйтеп ташланы

сорваться с языка — телдән ысҡыныу

резьба сорвалась — һыры боҙолған

голос сорвался — тауыш ҡарлыҡты

работа сорвалась — эш барып сыҡманы

как (будто, словно, точно) с цепи сорвался — бәйҙән ысҡынған (эт) кеүек (тотанаҡһыҙ кеше тураһында)

старый человек — ҡары кеше

старое дерево — ҡарт ағас

я уже стар — оломон инде

старый друг — күптәнге дуҫ

старая рана — элекке яра

старый сад — иҫке баҡса

старый анекдот — иҫке мәҙәк

старый учебник — иҫке дәреслек

старое платье — иҫке күлдәк

старый билет — иҫке билет

старая квартира — элекке фатир

старые газеты — иҫке гәзиттәр

старая посуда — боронғо һауыт-һаба

старая монета — боронғо аҡса

старый воин — ҡарт яугир

старый лесоруб — тәжрибәле урман ҡырҡыусы

старый хлеб — иҫке иген

помнить старое — элеккеләрҙе иҫләү

старая дева — ҡарт (ултырған) ҡыҙ

старая песня — иҫке йыр (күп ҡабатланған, тапалған һүҙ, фекер, тәҡдим һ.б.)

старый стиль — иҫке стиль, элекке иҫәп (боронғо йыл иҫәбе)

и старый и малый; и стар и мал; и стар и млад — йәше-ҡарты, бөтә булғаны, барыһы ла, олоһо-кесеһе

по старой памяти — элекке танышлыҡ (дуҫлыҡ) буйынса